- Theo Quyết định số 30/QĐ–ĐTĐL ngày 17
tháng 5 năm 2012 của Cục Điều tiết điện lực về việc ban hành Danh sách
các nhà máy điện tham gia thị trường phát điện cạnh tranh từ ngày 01
tháng 7 năm 2012 thì Nhà máy An Khê và Ka Nak tạm thời gián tiếp tham gia thị trường phát điện cạnh tranh do chưa ký Hợp đồng mua bán điện. Hoạt động tạm thời gián tiếp tham gia thị trường phát điện cạnh tranh được thực hiện như sau:
+ Thực hiện chào giá chung cho Nhà máy
An Khê và Ka Nak (do ràng buộc về vật lý công suất phát vì Ka Nak là bậc
thang trên của An Khê). Tuy nhiên theo công văn số 878/ĐĐQG–TTĐ–ĐĐ ngày
16 tháng 08 năm 2012 của Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia (A0)
thì Nhà máy An Khê và Ka Nak sẽ được vận hành theo biểu đồ huy động do
A0 công bố;
+ Vận hành hệ thống DIM Nhà máy An Khê;
+ Thu thập, truyền và xác nhận số liệu đo đếm điện năng của Nhà máy An Khê với A0;
+ Không thực hiện tính toán thanh toán
doanh thu theo thị trường điện. Doanh thu sẽ tính theo giá cố định trong
Hợp đồng mua bán điện.
- Hiện nay, đã có 32 nhà máy điện chính
thức tham gia trực tiếp thị trường phát điện cạnh tranh với tổng công
suất đặt khoảng 9300 MW chiếm 39% công suất đặt toàn hệ thống. Dự kiến
đến cuối năm 2012, tổng số nhà máy điện trực tiếp tham gia thị trường
điện chính thức sẽ tăng lên 67 nhà máy với tổng công suất đặt chiếm
khoảng 56,3% tổng công suất đặt toàn hệ thống.
- Từ nay đến cuối năm 2012, Công ty Thủy
điện An Khê – Ka Nak sẽ ký Hợp đồng mua bán điện với Công ty Mua bán
điện. Khi đó, Nhà máy An Khê sẽ là một trong những 67 nhà máy điện được chính thức trực tiếp tham gia thị trường phát điện cạnh tranh theo quy định. Khi chính thức trực tiếp tham gia
thị trường phát điện cạnh tranh thì Nhà máy An Khê sẽ được thực hiện
tính toán thanh toán doanh thu thị trường điện theo quy định.
Vậy, vấn đề đặt ra cho Công ty Thủy điện
An Khê – Ka Nak để vận hành tốt thị trường phát điện cạnh tranh sau khi
ký Hợp đồng mua bán điện là gì?
2. Những công việc đã thực hiện được:
a. Hạ tầng CNTT phục vụ thị trường điện:
- Thực hiện kết nối VCGM WAN, kết nối hệ
thống quản lý lệnh điều độ DIM và kết nối hệ thống thu thập truyền số
liệu công tơ đo đếm của Nhà máy An Khê phù hợp với các quy định thiết kế
thị trường điện và đã vận hành tương đối ổn định hơn một năm qua kể từ
ngày 01 tháng 7 năm 2011.
- Hệ thống chào giá và hệ thống hỗ trợ tính toán thanh toán kết nối qua VPN/Internet.
- Hoàn thiện kết nối SCADA/EMS của Nhà máy An Khê với A0 và A3 theo quy định.
b. Tổ chức tập huấn, đào tạo chuyên môn và nghiệp vụ thị trường điện:
- Tổ chức tập huấn, phổ biến kiến thức
liên quan về thị trường điện đến các Phòng, Phân xưởng, … trong toàn
Công ty. Đặc biệt đối với các Trưởng ca Nhà máy An Khê, Tổ Thị trường –
Viễn thông không những phổ biến kiến thức về thị trường điện sâu sát đến
các Trưởng ca mà còn hỗ trợ, phối hợp và hướng dẫn các Trưởng ca thực
hiện tốt công tác vận hành hệ thống kết nối VCGM WAN, hệ thống quản lý
lệnh điều độ DIM và hệ thống thu thập truyền số liệu công tơ đo đếm được
trang bị tại nhà máy An Khê.
- Tổ chức hướng dẫn và đào tạo kiến thức
chuyên môn cũng như nghiệp vụ cho các cán bộ thực hiện công tác thị
trường điện như: chào giá; kiểm tra, đối chiếu và xác nhận số liệu đo
đếm; và kiểm tra, thực hiện thanh toán thị trường điện.
- Tổ chức đào tạo kiến thức về chuyên
môn viễn thông và hạ tầng CNTT thị trường điện cho cán bộ phụ trách để
được hiểu rõ và thực hiện tốt công tác vận hành và phối hợp khắc phục xử
lý sự cố hệ thống viễn thông tại Nhà máy An Khê.
- Ban hành Quy trình vận hành, kiểm tra,
đối chiếu và xác thực số liệu đo đếm Nhà máy An Khê; Quy trình vận hành
và xử lý sự cố kết nối VCGM WAN và hệ thống SCADA/EMS Nhà máy An Khê để
các Trưởng ca quy chuẩn và thực hiện.
c. Thực hiện công tác chào giá và vận hành các hệ thống:
- Thực hiện công tác lập và gửi bản chào
giá cho ngày tới, giờ tới và bản chào giá mặc định tuần tới cho các tổ
máy của Nhà máy An Khê.
- Vận hành tốt hệ thống quản lý lệnh
điều độ DIM, hệ thống thu thập truyền số liệu công tơ đo đếm từ xa, hệ
thống kết nối VCGM WAN và SCADA/EMS của Nhà máy An Khê theo quy định thị
trường và các quy trình đã ban hành.
- Kiểm tra, đối chiếu và xác nhận số liệu đo đếm điện năng của Nhà máy An Khê với A0.
d. Xây dựng phương án giá điện:
- Xây dựng và trình EVN phương án giá điện năm cơ sở 2012.
- Xây dựng và trình EVN phương án giá
điện cho những năm tiếp theo và phần đời còn lại của Nhà máy An Khê và
Ka Nak từ năm 2013 trở đi.
- Hoàn thiện dự thảo Hợp đồng Mua bán điện để chuẩn bị ký theo hướng dẫn của Thông tư 41/2010/TT–BCT ngày 14 tháng 12 năm 2010.
e. Xây dựng và thu thập cơ sở dữ liệu phục vụ chào giá:
- Xây dựng bộ cơ sở dữ liệu về số liệu
thị trường như: giá thị trường, giá CAN, nhu cầu phụ tải, kết quả vận
hành thị trường, … và bộ dữ liệu về tình hình thủy văn, hồ chứa, … làm
cơ sở xây dựng chiến lược chào giá tối ưu để khai thác hiệu quả các hồ
chứa và các tổ máy.
3. Những nội dung còn tồn tại:
a. Hạ tầng CNTT phục vụ thị trường điện:
- Nhà máy Ka Nak chưa hoàn thiện hệ
thống viễn thông nên chưa thực hiện kết nối các hệ thống SCADA/EMS, kết
nối VCGM WAN, hệ thống quản lý lệnh điều độ DIM và hệ thống thu thập
truyền số liệu công tơ đo đếm từ xa theo quy định.
- Hệ thống chào giá và hệ thống thanh
toán tại Văn phòng Công ty Quy Nhơn hiện được kết nối qua VPN/Internet
mà chưa được kết nối với VCGM WAN.
- Chưa thiết lập kênh thông tin truyền
số liệu, dữ liệu sản xuất, tình trạng vận hành thiết bị, số liệu thủy
văn, … của Nhà máy An Khê và Ka Nak về Quy Nhơn để phục vụ công tác điều
hành sản xuất kinh doanh và quản lý vận hành thị trường điện.
b. Quy trình liên quan thị trường điện:
- Chưa ban hành Quy trình vận hành và xử
lý sự cố hệ thống DIM; Quy trình lập kế hoạch và vận hành thị trường
điện; Quy trình thực hiện chào giá; Quy trình kiểm tra, đối chiếu và
thực hiện tính toán thanh toán thị trường điện.
c. Công tác lập kế hoạch vận hành thị trường điện:
- Chưa thực hiện tốt công tác phối hợp
lập kế hoạch vận hành thị trường điện năm, tháng, tuần. Đặc biệt trong
công tác phối hợp lập lịch huy động ngày tới cho các tổ máy.
- Chưa kiểm soát được các thông số chi
phí năm, tháng như: chi phí cố định, chi phí biến đổi, chi phí vật liệu
phụ, chi phí vận hành bảo dưỡng, chi phí khởi động định mức, chi phí
biên định mức, ...
4. Những nội dung cần phải thực hiện để khi chính thức tham gia thị trường điện sẽ được vận hành tốt theo quy định:
Để thực hiện tốt công tác chuẩn bị cho
Nhà máy An Khê và Ka Nak chính thức tham gia thị trường phát điện cạnh
tranh, Công ty Thủy điện An Khê – Ka Nak cần phải thực hiện một số nội
dung như sau:
a. Hoàn thiện hạ tầng CNTT phục vụ thị trường điện:
- Sớm hoàn thiện hệ thống viễn thông của
Nhà máy Ka Nak, TBA 110kV K’Bang để có cơ sở triển khai thực hiện kết
nối hệ thống VCGM WAN cho Nhà máy Ka Nak. Sau khi hệ thống kết nối VCGM
WAN của Nhà máy Ka Nak hoàn thiện thì mới có thể thiết lập hệ thống quản
lý lệnh điều độ DIM và hệ thống thu thập truyền số liệu công tơ đo đếm
từ xa cho Nhà máy Ka Nak đúng theo quy định chung của thị trường điện.
- Thiết lập kết nối WAN từ Văn phòng
Công ty Quy Nhơn đến Nhà máy An Khê để hệ thống chào giá và hệ thống
thanh toán hiện được trang bị tại Văn phòng Công ty Quy Nhơn được kết
nối vào VCGM WAN đúng theo quy định của thị trường điện.
- Thiết lập kênh thông tin kết nối Nhà
máy Ka Nak về Nhà máy An Khê và về Văn phòng Công ty tại Quy Nhơn để
thực hiện truyền số liệu dữ liệu sản xuất, tình trạng vận hành thiết bị,
số liệu thủy văn, … của Nhà máy Ka Nak và An Khê về Quy Nhơn phục vụ
công tác điều hành sản xuất kinh doanh và quản lý vận hành thị trường
điện.
b. Tổ chức tập huấn, đào tạo chuyên môn và nghiệp vụ về thị trường điện:
- Phổ biến hơn nữa kiến thức về thị
trường điện đến các Phòng, Phân xưởng, … trong toàn Công ty. Đặc biệt
đối với các Trưởng ca Nhà máy Ka Nak.
- Tổ chức hướng dẫn và đào tạo hơn nữa
kiến thức chuyên môn cũng như nghiệp vụ cho các cán bộ thực hiện công
tác thị trường như: chào giá; kiểm tra, đối chiếu số liệu và thực hiện
thanh toán thị trường điện.
- Ban hành Quy trình vận hành và xử lý
sự cố hệ thống DIM; Quy trình lập kế hoạch và vận hành thị trường điện;
Quy trình thực hiện chào giá; Quy trình kiểm tra, đối chiếu và thực hiện
tính toán thanh toán thị trường điện.
Ngoài ra, tự tổ chức đào tạo kiến thức
về chuyên môn viễn thông và hạ tầng CNTT thị trường điện cho cán bộ phụ
trách để được hiểu rõ và thực hiện tốt công tác vận hành và phối hợp
khắc phục xử lý sự cố hệ thống viễn thông tại Nhà máy An Khê và Ka Nak.
c. Tổ chức vận hành và sửa chữa các tổ máy:
- Phân xưởng vận hành An Khê và Phân
xưởng vận hành Ka Nak tổ chức cho Trưởng ca, các Nhân viên vận hành tiếp
tục nâng cao hơn nữa tiếp cận, hiểu biết cặn kẽ từng thiết bị và nắm
vững các quy trình vận hành nhằm vận hành các thiết bị và tổ máy một
cách an toàn.
- Phân xưởng Sửa chữa tổ chức và đảm bảo
công tác sửa chữa nhanh chóng và hiệu quả nhằm đảm bảo các tổ máy luôn
được trạng thái sẵn sàng huy động.
- Phân xưởng vận hành An Khê, Phân xưởng
Sửa chữa, Phòng Kỹ thuật và Tổ Thị trường – Viễn thông cần phải nỗ lực
hơn nữa trong công tác phối hợp thực hiện vận hành và khắc phục xử lý sự
cố các hệ thống CNTT phục vụ thị trường điện tại Nhà máy An Khê nhằm
hạn chế các rủi ro (nếu có) có thể dẫn đến giảm doanh thu phát điện.
d. Thực hiện tốt công tác lập kế hoạch vận hành thị trường điện:
- Phòng Kế hoạch – Vật tư chủ trì phối
hợp với Trợ lý Giám đốc, Phân xưởng vận hành An Khê, Phân xưởng vận hành
Ka Nak, Phòng Kỹ thuật và Tổ Thị trường – Viễn thông cần phải thực hiện
tốt công tác lập kế hoạch sản lượng và kế hoạch sửa chữa tương ứng với
năm, tháng, tuần.
- Phòng Kế hoạch – Vật tư và Phòng Tài
chính – Kế toán kiểm soát tốt các thông số chi phí trong từng năm, tháng
như: chi phí cố định, chi phí biến đổi, chi phí vật liệu phụ, chi phí
vận hành bảo dưỡng, chi phí khởi động định mức, chi phí biên định mức,
... để Tổ Thị trường – Viễn thông có cơ sở xây dựng phương án chào giá
hiệu quả và tối ưu nhất.
e. Thực hiện tốt công tác thu thập số liệu và dự báo thị trường điện để có chiến lược chào giá hợp lý:
- Tổ Thị trường – Viễn thông tiếp tục
cập nhật và hoàn thiện bộ cơ sở dữ liệu về số liệu thị trường như: giá
thị trường, giá CAN, nhu cầu phụ tải, kết quả vận hành thị trường, … để
làm cơ sở xây dựng chiến lược chào giá hợp lý.
- Trên cơ sở bộ dữ liệu xây dựng được,
tình hình thủy văn hồ chứa, tình trạng sẵn sàng của các tổ máy, …. Tổ
Thị trường – Viễn thông xây dựng và thực hiện chiến lược chào giá và dần
sẽ tích lũy kinh nghiệm, từ đó xây dựng chiến lược chào giá tối ưu để
khai thác hiệu quả các tổ máy.
5. Kết luận:
Thực hiện tốt các nội dung chuẩn bị nêu
trên, Công ty Thủy điện An Khê – Ka Nak sẽ không bỡ ngỡ, lúng túng, bị
động và sẵn sàng hòa nhập vào thị trường phát điện cạnh tranh vốn dĩ đã
được vận hành chính thức từ ngày 01 tháng 7 năm 2012.